Ευρήματα από την επίσημη παρουσίαση του Δείκτη Χρηματοοικονομικής Ευημερίας
Το Financial Wellbeing Institute (Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής Ευημερίας) είχε την τιμή να παρουσιάσει τα προκαταρκτικά ευρήματα του Δείκτη Χρηματοοικονομικής Ευημερίας κατά τη διάρκεια της ημερίδας με θέμα «Η Σημασία της Διά Βίου Μάθησης στην Ενίσχυση της Χρηματοοικονομικής Παιδείας», που διεξήχθη στο ξενοδοχείο Hilton Park στην Λευκωσία.
Η πρωτοβουλία του Ινστιτούτου για τη δημιουργία του Δείκτη Χρηματοοικονομικής Ευημερίας (Financial Wellbeing Index) ξεκίνησε το 2022, με τον πρωταρχικό σκοπό την αξιολόγηση της χρηματοοικονομικής ευημερίας του ενήλικου πληθυσμού στην Κύπρο. Η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου ανέπτυξε ένα εξειδικευμένο ερωτηματολόγιο, περιλαμβάνοντας ερωτήσεις κλειστού τύπου, οι οποίες είναι σχεδιασμένες για να παρέχουν μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των διαφορετικών διαστάσεων της χρηματοοικονομικής ευημερίας. Αυτές οι ερωτήσεις οργανώθηκαν γύρω από τρεις κεντρικούς πυλώνες: το οικονομικό άγχος, τα επίπεδα οικονομικής άνεσης, και την αντιληπτή οικονομική ασφάλεια και εμπιστοσύνη.
Τον Μάιο του 2023, η ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών Insights Market Research (IMR) ανέλαβε εθελοντικά την υλοποίηση μιας εκτεταμένης δειγματοληπτικής έρευνας σε παγκύπριο επίπεδο, χρησιμοποιώντας τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Στην έρευνα συμμετείχαν 1024 άτομα ηλικίας 25 έως 64 ετών, με τη διαδικασία συλλογής δεδομένων να πραγματοποιείται μέσω προσωπικών τηλεφωνικών συνεντεύξεων.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας αποκάλυψε σχετικά αυξημένα επίπεδα άγχους και στρες σχετικά με οικονομικά θέματα, ένδειξη που ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία και την παραγωγικότητα των πολιτών. Για παράδειγμα, ένα στα τέσσερα άτομα δηλώνουν με έμφαση ότι τα οικονομικά ζητήματα που τα απασχολούν τους προσκαλούν στρες, ενώ ένα στα πέντε δηλώνουν με έμφαση ότι τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν μονοπωλούν τη σκέψη τους σε καθημερινή βάση. Επιπρόσθετα, μόνο ένα στα τρία άτομα φαίνονται να είναι οικονομικά ανθεκτικά και να δηλώνουν απόλυτη σιγουριά ότι είναι σε θέση να καλύψουν μια έκτακτη οικονομική ανάγκη ύψους 800 ευρώ αποκλειστικά με δικά τους χρήματα, χωρίς να χρειαστεί να δανειστούν, ενώ λίγο περισσότερο από ένα στα δύο άτομα τείνουν να δηλώνουν έλλειψη χρηματικών αποθεματικών (rainy day funds) που θα τους επέτρεπαν να καλύψουν έξοδα διαβίωσης για τρεις μήνες σε περίπτωση που απωλέσουν την κύρια πηγή εισοδήματός τους. Επιπρόσθετα, η μεγάλη πλειοψηφία των συμμετεχόντων εξέφρασε αισθήματα οικονομικής ανασφάλειας για το μέλλον, όπου, ενδεικτικά, το 30% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι το αυξημένο κόστος ζωής είναι ο κυριότερος παράγοντας που απειλεί την οικονομική τους ασφάλεια, ενώ το 33% τείνουν να δηλώνουν ότι τα οικονομικά προβλήματα τους θα είναι χειρότερα στους επόμενους 12 μήνες.
Το Financial Wellbeing Institute έχει ως στόχο να καθιερώσει τον Δείκτη Χρηματοοικονομικής Ευημερίας ως ένα αξιόπιστο και ακριβές εργαλείο για την ποσοτικοποίηση της χρηματοοικονομικής ευημερίας του πληθυσμού. Η επόμενη δειγματοληπτική έρευνα, η οποία θα διεξαχθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024, θα επιχειρήσει να εκτιμήσει εκ νέου τα επίπεδα χρηματοοικονομικής ευημερίας στον ενήλικο πληθυσμό και να καταγράψει τις διαχρονικές τάσεις αυτής της διάστασης.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο Δείκτης Χρηματοοικονομικής Ευημερίας δύναται να αποτελέσει ένα θεμελιώδες εργαλείο για την ανάλυση των επιπτώσεων διαφόρων πολιτικών, δράσεων και πρωτοβουλιών στην χρηματοοικονομική ανθεκτικότητα και ευημερία των Κυπρίων πολιτών. Ως τέτοιο, μπορεί να αξιοποιηθεί για την αξιολόγηση και τη συνεχή βελτίωση των πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην προαγωγή της χρηματοοικονομικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η διαδικασία αυτή είναι καθοριστική για τη διασφάλιση μιας σταθερής και ανθεκτικής οικονομικής βάσης για τον πληθυσμό, συμβάλλοντας σημαντικά στην βιώσιμη οικονομική ευημερία. Με αυτόν τον τρόπο, το Ινστιτούτο ευελπιστεί να συμβάλει στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής η οποία βρίσκεται υπό την αιγίδα της Κυπριακής Επιτροπής Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Παιδείας (ΚΕΧΑΠ).
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Financial Wellbeing Institute εκφράζει την εκτίμηση και τις θερμές του ευχαριστίες στην εταιρεία ερευνών Insights Market Research (IMR) που εκπόνησε αφιλοκερδώς τη διεξαγωγή της δειγματοληπτικής έρευνας και της εργασίας πεδίου το 2023. Η IMR θα συνεχίσει να προσφέρει αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες της για τη δειγματοληπτική έρευνα που θα γίνει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024, στέκοντας πολύτιμός αρωγός στην αποστολή του Ινστιτούτου για την προώθηση δράσεων που συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού και της πολιτείας στα θέματα που άπτονται της χρηματοοικονομικής ευημερίας των συμπολιτών μας.
